Hastalarımın bazıları hastalık öykülerini anlatırken, aslında ne denli sağlıklı olduklarını, bu hastalığın başlarına gelmemesi gerektiğini vurgulamak için, daha önce hiç doktora gitmeye gerek görmediklerini söylerler. İşin ilginç yönü, bunlar, genellikle, daha ileri evrelerde kanserleri olan hastalardır. Yani  tedaviye geç kalmışlar, yola erken çıkamamışlardır.Daha önce doktora gitmemelerinin nedeni, daha sağlıklı olmaları değil, sağlıklarına karşı daha kayıtsız olmaları, hastalık belirtilerini göz ardı etmeleri veya doktordan ve hastalıktan korkmalarıdır. Oysa, başlarken de vurguladığım gibi, asıl korkulması gereken kanser değil bilgisizliktir.Kanser, her yaşta başımıza gelebilecek bir hastalıktır.. Ama, % 77 si, 55 yaş ve üstünde ortaya çıkar.

Bugün dünyada on milyonlarca insan, kanserle yaşamaktadır, veya kanseri yaşamış ve kurtulmuştur. Kanser ne kadar erken bulunursa, tedavi o kadar erken başlar ve kurtulma şansı o kadar artar. İşte erken teşhis, bu yüzden, kanserle savaşta önemli silahlarımızdan biridir.
Örneğin cildimizdeki bir benin şeklindeki değişiklik veya kanama, melanoma denilen bir kanserin habercisi olabilir. Bu kanser, cildin derinliklerine yayılmadan teşhis edilip, basit bir operasyonla temizlenirse, % 100 tedavi edilir. Ama derinleşirse, tedavi şansı dramatik biçimde azalır. Aynı şekilde, meme kanseri, doktor muayenesi veya mammografi (özel bir teknikle çekilen meme filmi) taramasıyla, daha ufak bir kitleyken fark edilirse, hem memenin alınmasına gerek kalmaz, hem de tedavi şansı, % 90 lara yükselir. 
Bu nedenle kanserle ilgili belirtileri ve erken tanı yöntemlerini bilmek gereklidir. Bu belirtileri, genel ve özel olarak iki ayrı gurupta toplayabiliriz.

GENEL KANSER BELİRTİLERİ:

Önceden söylemekte yarar var ki, genel kanser belirtileri, kanser dışında daha birçok hastalıkta görülebilirler. Hatta bu olasılık, çok daha yüksektir (yani paniğe gerek yok). Ancak bunlara da değinmemizin nedeni, bazı durumlarda kanserin tek belirtisi olabileceklerini akılda tutmak ve ihmal etmemek gerektiğini vurgulamak içindir.

Açıklanamayan kilo kaybı:
Kanser hastalarının çoğu, hastalığın bir döneminde kilo kaybederler. İstemsiz ve açıklanamayan bir şekilde yaklaşık 5 kg dan fazla kaybetme, özellikle pankreas, mide, yemek borusu ve akciğer kanserlerinde hastalığın ilk işareti olabilir.
Ateş:
Kanserde oldukça yaygındır Ama özellikle ileri evrelerde ortaya çıkar. Özellikle kanserin veya uygulanan tedavinin bağışıklık sistemini etkilediği durumlarda görülür. Daha az sıklıkla örneğin “Hodgkin hastalığı” denen bir tür lenf bezi kanserinde olduğu gibi, erken bir belirti de olabilir.

Halsizlik:
Özellikle uzun süreli ve sinsi kan kaybıyla seyreden bazı barsak ve mide kanserlerinde erken bir bulgu olarak ortaya çıkabilir.

Ağrı:
Kemik veya testis kanserleri gibi bazı kanserlerde erken bir bulgu olarak görülür. Çoğu kanserde ise, tümörün, sinirler üzerine basısına bağlı olarak geç dönemlerde ortaya çıkar.

Deri değişiklikleri:
Deri kanserleri dışında bazı iç organ kanserleri de, deride kararma, sarılık, kızarma, kaşıntı veya aşırı kıllanma seklinde belirti verebilirler.

ÖZEL KANSER BELİRTİLERİ:

Aşağıda sayacağım kanser tipine özgün belirtileri fark ettiğinizde vakit kaybetmeden, kanser konusunda uzmanlaşmış bir kliniğe başvurmanız (bu kliniklerde bulunması gereken özelliklere ayrıca değineceğim), tanı ve tedavi organizasyonunun zamanında yapılabilmesi açısından son derece yararlı olacaktır.

Barsak veya mesane alışkanlıklarında değişiklik:
Uzun süreli kabızlık, ishal, dışkının kalınlığında değişme barsak kanserinin, idrar yaparken ağrı, idrarda kan, daha sık veya daha az sıklıkta idrar yapma, mesane veya prostat kanserinin erken belirtileri olabilir.
İyileşmeyen yaralar:
Deri kanserleri, kanayan ve iyileşmeyen yaralar şeklinde ortaya çıkabilir. Yine, ağız içinde inatçı bir yara, özellikle sigara-içki kullanan veya takma dişleri olanlarda, ağız içi kanserini işaret edebilir. Büyümeden müdahale etmek gereklidir. Ayrıca, penis ve vaginada görülen yaralar için de aynı şey geçerlidir.
Alışılmadık kanama veya akıntı:
Kanlı balgam, akciğer kanserinin; dışkıda kan, barsak kanserinin; vaginal kanama, rahim kanserinin, idrarda kan, mesane veya böbrek kanserinin belirtileridir.Ayrıca meme başından kanlı akıntı da meme kanserinin belirtisi olabilir.
Vücudun bazı bölgelerinde ele gelen kalınlaşma veya kitle:
Birçok kanser, deri dışından elle hissedilebilir. Özellikle; meme, testis, lenf bezeleri ve vücudun yumuşak dokularında, bu durum geçerlidir.
Sindirim bozukluğu ve yutma güçlüğü:
Genellikle başka hastalıklarda görülse de, yemek borusu yutak veya mide kanserlerinin de belirtisi olabilir.
Ben veya siğillerde değişiklik:
Renk veya şekilde değişiklik, keskin sınırlarının bozulması veya büyümede daha önce de değindiğim gibi hemen müdahale edilmelidir.
Israrlı öksürük veya ses kısıklığı:
10 günden uzun süren öksürük, akciğer kanserinin, ses kısıklığı ise, gırtlak veya tiroid kanserinin erken bulguları olabilir.

Yarın: Kansere yönelik “check-up” nasıl yapılır? Erken tarama yöntemleri.