Nasıl devam edilir?

Yaşam ve değişiklikler

Tıbbi tedavi sona erdikten sonra, birçok hastanın ilkönce güvensizlik hissettikleri bir dönem başlamaktadır. Birçok soru meydana gelmektedir: Sağlığımı koruyabilecek miyim? Tedavinin uzun süreli neticeleri olacak mı? Daha çok iyileşmem ve hastalığın yeniden belirmesini engellemek için ne yapabilirim? Hastalık yeniden belirirse ne olacak? Nasıl yeniden "normal" yaşayabilirim? Onkolojide müteakip yöntemler, kanser hastalarını geniş kapsamda destekleme görevini üstlenmiştir. Bu göreve müteakip muayeneler, psikolojik ve de sosyal danışmanlık ve refakat, hastalık veya terapi nedenli sonuçların engellenmesi ve dindirilmesi ve de rahabilitasyon yöntemleri dahil olmaktadır.
Doktor, müteakip muayenede hastalıkla ilgili sorular ve de hasta yakınlarının veya aile mensuplarının hastalığın sonuçlarıyla nasıl yaşayabilecekleriyle ilgili olarak danışmanlık görevindedir. Gerektiğinde, psikologlara veya kanser hastalarına ilişkin bakım ve desteğe uzman danışmanlık yerlerine başvurulabilmelidir.

Müteakip muayeneler

Tedavinin sona ermesinden sonra, bir adjuvant kemoterapi uygulanmış ise, ameliyattan en geç altı ay sonra, düzenli denetim muayenelerine gidilmesi önerilmektedir. Bu muayeneler özellikle hastalığın yeniden yerel sınırlı belirmesini zaman kaybetmeden görmeyi hedeflemektedir, örneğin bir yerel residif veya diğer memete bir yeni karsinom halinde. Müteakip muayene tarihleri daha önce verilen tümör tedavisinin muhtemel sonuçlarını ve yan etkilerini denetim altında tutmaya da yaramaktadır. Rahatsızlık hissetmeyen ve semptomları (hastalık belirtileri) olmayan hastalarda uzak metastazların yoğun şekilde aranması, güncel bilgi standartları gereğince tedavi olanakları açısından genel olarak avantaj sağlamamaktadır.

Ana hatlar gereğince müteakip muayene

Önerilen müteakip muayenelerin türü ve zaman aralıklılarıyla ilgili olarak: İlk üç yıl içerisinde her üç ayda bir, dördüncü ve beşinci yılda her altı ayda bir muayeneler yapılmaktadır. Hastalığın beş yıl sonra yeniden belirmemesi durumunda muayenelerin yıllık aralıklarla yapılması yeterlidir. Her görüşmede doktor durumu dakik olarak incelemektedir ve bedeni muayene etmektedir. Bu muayene esnasında meme alanı, meme duvarı ve memenin lenf akış yolları dokunma yöntemiyle muayene edilmektedir. Ameliyat edilen tarafa ait kolun muhtemelen bir lenf tıkanılığı dolayısıyla şişik olması, karaciğerin büyümüş olması ve kemik yapısının hangi durumda olduğu muayene edilmektedir. Memenin kalmasını destekleyen bir ameliyat sonrası ilgili memenin ilk üç yıl içersinde her altı ayda bir mammografisi çekilir, sonra yılda bir defa. Hasta olmayan memenin mammografisinin yılda bir defa çekilmesi ilk baştan yeterlidir.
Sadece metastazların bulunmasına dair somut şüphe mevcut olduğunda, aletlerle ve tıbbi laboratuvar olanaklarıyla daha yoğun muayeneler yapılmaktadır. Daha iyi diyagnoz ve terapi olanakları sayesinde metastazların günümüzde daha erken bulunabileceği ve daha başarılı tedavi edileceği savunulmakla, müteakip muayenelerin yoğunlaştırılmasını bu ara talep edenler de vardır. Ancak bu talep yeni araştırmalarla kanıtlanmış değildir. Dolayısıyla aletlerin kullanımının veya tümör marker yönteminin uygulanmasının, herhangi bir somut neden olmadan muayeneye dahil edilmesi açısından çekimser kalınması gerekir.

Rahatsızlıklar veya metastazlar olduğunda yöntem

Rahatsızlıklar veya şüpheli bir bulgu olduğunda hedeflenen aydınlatmaya ek olarak muayeneler yapılmaktadır. Doktorun yaptığı muayeneden bağımsız olarak, kadınlar memelerini kendileri dokunarak incelemesini öğrenmelidir ve bunu düzenli aralıklarla yapmalıdır.
Bir hastada daha önceden metastazlar mevcut olduğunda veya zamanla bir metastaz durumu meydana geldiğinde, müteakip muayenelerin bireysel duruma göre uyum sağlaması gerekmektedir.

Hastalıkla yaşamak

Bugüne kadar yaşandığı gibi devam edilmeli mi?

Hastaların birçoğu tıbbi tedavinin sona ermesinden sonra kendileri için kendi inisiyatifleriyle birşeyler yapmak istemektedir. İyileşme sürecini ve hastalıktan ve tedaviden dinlenmeyi desteklemek için, tüm olanakları kullanmak istemektedir. Sunulanlar çoktur, ama gerçekten neler yardım eder?

Besin

Meme kanseri hastaları beslenme tarzlarını değiştirmek zorunda mı? Kansere karşı rejim yoktur, ama daha önceleri dikkate alınmamış olsa bile, uluslararası uzman kuruluşlarının önerdikleri sağlıklı, dengeli bir besin tarzına yönelmeleri, hata olmaz. "Günde beş-programı" (www.5amtag.de) sağlıklı bir besin tarzının tüm güncel bilimsel sonuçlarını ihtiva etmektedir. Buna göre, günde beş defa bir öğün meyva veya sebze yiyen herkes, çok doğru davranmaktadır. Bir öğün, bu durumda "bir avuç kadar" ile tanımlanmıştır, bir bardak meyva suyu da buna dahil olabilir. Kim bu tarzda beslenirse ve özel eksiklik belirtileri olmadığında, uluslararası uzman kuruluşlarının tespitlerine göre ek vitaminlere de mikro besin maddelerine de ihtiyaç duymamaktadır.
Ne kadar sağlıklı olsa bile, besin tarzının tümörü etkileyeceği beklenmemelidir. Hiçbir kanser hastalığı bugünkü bilgi seviyesine göre, bir rejim veya gıda malzemesinin seçiminde veya hazırlanışında bir değişikliğin yapılması dolayısıyla etki altına alınamamaktadır, meme kanseri için aynısı geçerlidir. Kansere karşı olumlu olacağı düşüncesiyle broşürler, kitaplar veya internet üzerinden yayılan rejimlerin hiçbiri bilimsel denetlenmemiştir ve kliniksel araştırmalarda hastalığın olumlu etkileneceği ümitlerine karşılık vermemiştir. Bazıları hatta, eksik besin sorunu yarattığından, tehlikelidir. Bunlara tüm perhiz veya meyva suyu rejimleri dahildir. Belirli gıda maddelerinin, örneğin domuz etinin veya genel olarak etin, yağ ve kahvenin yasaklandığı birçok rejim, kanser ile besin bağlantısına ilişkin anlaşılması bilimsel mümkün olmayan teorileri savunmaktadır.

SPOR:

Aşırı olmaması şartıyla haftada yaklaşık dört beş saat düzenli sporun yapılması, araştırmalardan bu konuda gelen ilk işaretlere göre de, hastalığın yeniden belirme riskini muhtemelen azaltabilmektedir.

Alternatif metotlar

Ameliyat, kemoterapi veya ışın tedavisi gibi tarif edilen denenmiş tedavi yöntemlerinin dışında, kanser hastalarına daha başka birçok ilaç ve metot sunulmaktadır. Bunların kansere karşı etkili olup olmaması, ancak bazen bilimsel kliniksel denetim yöntemleriyle kanıtlanmıştır. Kanser terapilerinin geliştirilmesinde yeni metotların kesin ve ciddi hedefler doğrultusunda uygulanmaları, bir metodun ne kadar etkili olacağına ilişkin, mümkün olduğu kadar emin karar verebilmeye yaramaktadır.
"Biyolojik" veya "alternatif" denilen dermanların arasında birçoğu bu şekilde kontrol edilmemiş veya başarısız nitelendirilmiş sunular mevcuttur. Bunların çoğunun bedenin kendini koruma gücünü, yani bağışıklık sistemini güçlendirdikleri ve böylece kanser hücrelere karşı aktiflendirdikleri özelliğine sahip oldukları düşünülmektedir. Ancak bağışıklık gücü, birçok faktörün birbirini etkileyen geniş, karmaşık ve çok yönlü bir süreçte işlemektedir ve daha henüz tam incelenmemiş ve aydınlatılmamıştır. Bazı dermanların bağışıklık sisteminde gerçekten değişikliklere yolaçtıkları bilinmektedir. Bu tür belirginliklerin bir kanser hastalığını ve genel sağlık durumunu olumlu etkileyip etkilemedikleri henüz az bilinmektedir. İstenmeyen etkilerin mevcut olup olmadıkları da bilinmiyor.

• Almanya`da özellikle ökse otu terkipleri yaygındır. Bu ve birkaç başka preparat uzun süreden beri mevcuttur ve bazı doktorların, hastalarının genel durumunun düzelmesi konusunda, iyi neticelere ulaştıkları görülmüştür. Ancak görülen bu pozitif etkilerin, tedaviden kaynaklanıp kaynaklanmadığını veya esasen hastanın kendisi için iyi bir şey yapılması (yani plasebo belirtisi) düşüncesinden kaynaklandığını, günümüzde hiç kimse emin olarak söyleyememektedir. Düzenli ve denetim altında yapılan araştırmalar henüz azdır ve ökse otunun meme kanserine karşı pozitif etkisinin olması uzmanlar arasında farklı görülmektedir.
Bunun yanında başka metotlar da en yeni araştırmaların neticelerinin hızlı ve başarılı uygulaması niteliğinde sunulmaktadır. Bu durumda tahminlerde bulunmak çok zordur. Bu tür tedavi metotları, bu güne kadar sadece hücre kütlelerinde veya laboratuvar deney hayvanlarında araştırılmıştır ve insan üzerindeki etkisi daha henüz az bilinmektedir. Bazı tedavi yöntemlerinin etkilerinin yeterince kanıtlanmadığı dolayısıyla ilgili doktorlar ve bilim adamları tarafından bunların uygulamalarına son verilmesine rağmen, kısmen kullanılmalarına devam edilmektedir. Ayrıca bu tür metotların detaylarını değerlendirmek, hiç yayınlanmadıkları dolayısıyla da zor olmaktadır.

• Bir dermanın veya metod genel terapiye ek olarak önerilmediğinde, ama bunun yerini alacak şekilde önerildiğinde, özellikle dikkat edilmelidir. Kısmen yüksek masrafların hastalık kasalarından karşılanmaları hususu da ilkönce araştırılmalıdır. "Alternatif" metodların çoğuna sözde zararlı yan etkilerinin olmadığı iddiasıyla reklam yapılmaktadır, ama buna ve etkinliklerine dair kanıt yoktur. Dolayısıyla her hasta kendi doktorunu, reçetesiz düzenlenen metotlar ve dermanlarla ilgili planladığı bir uygulama hakkında bilgilendirmelidir.

Destek ve bilgiler

Bir kanser hastalığının diyagnozundan sonra hemen hemen tüm ilgili hastalar kısmen ürkütücü duygu ve düşüncelerle zor durumda kalırlar. Hastalık sık sık yaşamı ağır şekilde etkileyen bir unsur olarak görülür. Bugüne kadar alışılmış olanlar ve birçok geleceğe yönelik hedefler bir soru işareti altında kalır. Normal hayata dönmekten korkular ve başkalarıyla yaşanan ilişkilerde çekingenlikler meydana gelmektedir. Hastalar tedavinin etkiliğinden şüphelenir ve hastalığın yeniden belirmesi veya ilerlemesine ilişkin korkular hisseder. Mümkün olduğu kadar açık ve net konuşmalar daha başarılı olmayı destekler. Bireysel hastalığa ilişkin sorular, tedavi eden doktora yöneltilmelidir. Onun görevi hastaya bu hastalık sürecinde refakat etmek ve sorunlarını dikkate almaktır.

Evlilik ve aile

Evlilikte ve aile ortamına ait yaşam bazı zor durumlara maruz kalabilir. Hastadan hariç yaşamında bulunan tüm birliktelikler de kanser hastalığı dolayısıyla dengesini kaybedebilir. Sorunlar ve korkularla, beklentiler ve isteklerle ilgili açık konuşmalar, sorunları beraber yenmek için faydalı olabilir. Bu özellikle cinsellik alanı için geçerlidir. Bazı terapiciler bu sorunlarla ilgili uzmanlaşmıştır ve hastalarına desteklerini sunmaktadır. Adreslerin örneğin tedavi eden kadın doktorundan veya psikososyal kanser danışmanlık yerlerinden öğrenilmesi mümkündür.
Genç hastaların henüz tatmin olmamış anne olma arzuları mevcuttur. Meme kanseri hastalığı tedavi dolayısıyla gebe kalma yeteneğinin kaybedilmesi zor durumlar yaratabilir. Yumurtalıkların işlevi tedavinin sona ermesinden sonra yenilenirse, tıbbi açıdan hamilelikle ilgili sorun görülmemektedir: Hamilelik, güncel bilgilerimize göre hastalık durumunu olumsuz şekilde etkilememektedir ve yeniden oluşma riskini arttırmamaktad